6.1 Εμπειρογνώμων του Πατριαρχείου
Θητεία ως Εμπειρογνώμων του Πατριαρχείου (1984-2006)

Ο Γ. Π. Λάββας διορίσθηκε στη θέση του Εμπειρογνώμονος, δηλ. του επικεφαλής του Τεχνικού Γραφείου του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων την 24η/11/1984 και ανέλαβε τις εξής δικαιοδοσίες:

• α) ν’ αντιπροσωπεύει ως "πρώτος μεταξύ ίσων" το Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο στη Διεθνή Τριμελή Επιτροπή Αναστηλώσεων των «κοινών» τμημάτων του Ναού της Αναστάσεως με τους Εμπειρογνώμονες των Λατίνων και Αρμενίων.
• β) να ενεργεί ως αρχιτέκτων μελετητής και ως επιβλέπων για τις εργασίες στα λεγόμενα «εξιδιασμένα» (= ιδιοκτησίας του Πατριαρχείου) τμήματα του Ναού αλλά και στα άλλα ιερά ελληνορθόδοξα προσκυνήματα σ’ ολόκληρη την Παλαιστίνη και την Ιορδανία.
• γ) να είναι ο Προϊστάμενος του Τεχνικού Γραφείου του Πατριαρχείου στα Ιεροσόλυμα με Διευθυντή τον Δρ. Θ. Μητρόπουλο.

Ανάμεσα στα σημαντικότερα έργα-μελέτες που εκπονήθηκαν με την επιστημονική εποπτεία του ήταν οι αποτυπώσεις του Γολγοθά, της περιοχής της Αποκαθήλωσης, του Ιερού Ναού της Αναστάσεως, της Ροτόντας και του Ιερού Κουβουκλίου, η αποκάλυψη και ο εξωραϊσμός του Φρικτού Γολγοθά και του Ιερού Προσκυνήματος, καθώς και οι εργασίες στερέωσης - συντήρησης του Ιερού Ναού του Ιακώβου, του Παρεκκλησίου του Αδάμ και της Φυλακής του Χριστού στον Ιερό Ναό της Αναστάσεως.

Η αποδοχή των ερευνών αυτών και η διεθνής αναγνώριση του έργου του τεκμαίρονται από την τιμητική αναγόρευσή του ως Σταυροφόρου του Τάγματος των Ορθοδόξων Σταυροφόρων του Παναγίου Τάφου και τη δημοσίευση ανακοινώσεών του από την Καθολική Ποντιφική Επιτροπή Ιστορικής Επιστήμης.

Η ενασχόλησή του με τα μνημεία της Παλαιστίνης διεύρυνε το πεδίο των επιστημονικών αναζητήσεων σ’ ότι αφορά θέματα οικιστικής και πολεοδομίας στα πρωτοχριστιανικά χρόνια μέχρι τον ύστερο Μεσαίωνα. Εξετάζοντας μέσα από ανασκαφικά δεδομένα την πολεοδομική μετεξέλιξη των Ιεροσολύμων, αλλά και άλλων πόλεων, τις οποίες είχε τη δυνατότητα να μελετήσει μέσα από ερευνητικά προγράμματα (Θεσσαλονίκη, Φίλιπποι, Θήβες Θεσσαλίας, κ.ά.), αναγνώρισε τη μεταλλαγή από την κανονικότητα του καννάβου της ελληνιστικής πόλης σε μια χαλαρή οργάνωση γύρω από τους χριστιανικούς ναούς. Όπως επισήμανε, το βασικό διαφοροποιητικό στοιχείο βρίσκεται στο σημείο αναφοράς της σκέψης του σχεδιασμού των δύο εποχών. Η πολεοδομία με αναφορά στον άνθρωπο κατά κύριο λόγο γέννησε το ορθολογικό ιπποδάμειο σύστημα, ενώ η οργάνωση του χώρου με αναφορά στο Θεό προσδιόρισε την ελεύθερη χάραξη του μεσαιωνικού ιδεογράμματος. Η συγγένεια -μορφολογική και δομική- ανάμεσα στους αρχαϊκούς οικισμούς και τους βυζαντινούς ερμηνεύεται από την ομοειδή οντολογική θεώρηση του χώρου ως προς το Θείο. Ανατρέχοντας στη βυζαντινή γραμματεία, σε νομοθετικές ρυθμίσεις, φιλολογικές πηγές ή κείμενα του Μ. Βασιλείου, ο Γ. Π. Λάββας αναγνωρίζει ομοειδείς φιλοσοφικές και κοσμολογικές προσεγγίσεις του χώρου. Η εκλογικευμένη συσχέτιση των στοιχείων του χώρου απορρίπτεται συνειδητά, προτάσσοντας την πρωτοκαθεδρία του Θεού. Το «κενόν σώματος, ου Θεού» του Ν. Βλεμμύδη ενέχει συγγενείς δεσμούς με την ένννοια του «χάους» του Ησιόδου στη Θεογονία, το οποίο με τη διαμεσολάβηση του Δία αποκτά μορφή και οργάνωση. Με άρθρα και ανακοινώσεις σε συνέδρια προέβαλε τη θεωρία του αυτή για την «πολεοδομία των Αγίων».