6.3 Γολγοθάς, Ιεροσόλυμα

Ανάδειξη του Ιερού Προσκυνήματος του Φρικτού Γολγοθά (1986-1988)

Επιθυμία της Αγιοταφικής Αδελφότητας σ’ ότι αφορά  στο έργο ανάδειξης του Ιερού Προσκυνήματος ήταν η θέαση των αγίων λειψάνων με την απομάκρυνση των λίθινων πλακών που χωρίς καλλιτεχνική επιμέλεια τοποθετήθηκαν μετά την πυρκαϊά του 1808 από τον πρωτομάστορα Κάλφα Κομνηνό για την προστασία του Ιερού Βράχου.  Η συστηματική αποτύπωση και μελέτη ολόκληρης της περιοχής του Γολγοθά εντόπισε προβλήματα ευστάθειας του όλου βράχινου σώματος, τα οποία αντιμετωπίστηκαν από την αρμόδια τεχνική υπηρεσία του Πατριαρχείου. Η μελέτη ανάδειξης περιλάμβανε την αντικατάσταση των πλακών από μεταλλικό πλαίσιο με ειδικές κρυστάλλινες επιφάνειες πάχους 33 χιλιοστών. Η εκτέλεση του μεταλλικού πλαισίου ανατέθηκε στο Εργαστήριο Μεταλλικών Κατασκευών του Α.Π.Θ. με υπευθύνους τους καθηγητές Π. Παναγιωτόπουλο και  Μ. Ζυγομαλά, ενώ το ειδικό κρύσταλλο παραγγέλθηκε στην Ελβετία. Οι επεμβάσεις έγιναν με τη μεγαλύτερη δυνατή διακριτικότητα, στο πλαίσιο της σύγχρονης ιδεολογίας προστασίας των μνημείων. Αφαιρέθηκαν μόνο τα στοιχεία εκείνα -πλάκες και λασποκτησίες- που εμπόδιζαν την ανάδειξη της πεμπτουσίας του λατρευτικού χώρου και δεν θίχθηκε στο ελάχιστο η υπόλοιπη ιστορική και καλλιτεχνική διαμόρφωση της εκκλησίας του Γολγοθά. Έτσι στο σεβάσμιο αυτό λατρευτικό περιβάλλον προβάλλει ανάγλυφος, απλός, υποβλητικά φωτισμένος και διακριτικά προστατευμένος ο βράχος του Θείου Πάθους και της Θυσίας, ο ορατός πλέον «Φρικτός Γολγοθάς» της χριστιανικής Υμνολογίας και Πίστης.

Παράλληλα εκτελέστηκαν εργασίες καθαρισμού και συντήρησης των αγιογραφιών της οροφής του Προσκυνήματος και έγινε συμπλήρωση με μαρμαρογλυπτική διακόσμηση της νότιας επιφάνειας του νοτίου τοίχου του Καθολικού, έναντι του Λίθου της Αγίας Αποκαθηλώσεως.